ОРТАЛЫҚ АЗИЯДАҒЫ «ҮЛКЕН ОЙЫН» ГЕОСАЯСИ ЖОБАСЫ: ТАРИХ ЖӘНЕ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ
DOI:
https://doi.org/10.54251/2522-4026.2025.12.26qazТүйінді сөздер:
геосаяат, «Үлкен ойын», мүдде, Орталық Азия, ұлттық мүдде, сыртқы саясат.Аннотация
Тарихи түрде «Үлкен ойын» (1800-1917) геосаяси жобасы - бұл Ресей империясы мен Ұлыбритания арасындағы Орта Азия аймағында ықпалдық саласын бөлу бойынша геосаяси теке тіресті білдіреді геосаяси қайшылық болып табылады. Тарихи тұрғыдан алғанда ХХ ғасырдың бірінші жартысында «Үлкен ойын» аяқталды деп саналғанымен, Орталық Азиядағы әлемдік акторлар арасында геостратегиялық және геоэкономикалық бәсекелестіктер жаңа бағыт алып отыр. Ұсынылып отырған мақалада Ресей империясы мен Ұлбыританияның ХІХ ғасырлардағы Орта Азиядағы бәселекестік түріндегі геосаяси теке тірестерінің тарихы қарастырылады, геосаяси күрестің діни аспектілеріне талдау жасалынады. Орталық Азия аймағының қазіргі кездегі геосаяси жағдайы зерттелінеді. Заманауи кезеңдегі «Үлкен ойын» геосаяси жобасының ерекшеліктері мен негізгі бағыттары айқындалады. Әлемдік күш орталықтарының аймақтағы геосаяси мүдделеріне талдау жасалынады.
