АЛТЫН ОРДАДА НОҒАЙ ЖӘНЕ ӨЗБЕК ЭТНОСТАРЫНЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ: ҰҚСАСТЫҚТАР МЕН АЙЫРМАШЫЛЫҚТАР

Аннотация

Алтын Орда түркі халықтарының тарихында, әсіресе өзбектердің, қазақтардың, қырғыздардың, татарлардың, башқұрттардың, ноғайлардың және басқа да халықтардың этникалық қалыптасуында маңызды орын алады. Бұл мақалада мақаланың авторы өзбектер мен ноғай халықтарының қалыптасуы, Алтын Орданың тарихи және қоғамдық-саяси процестері туралы тарихи ақпарат береді. Өзбектердің қалыптасуы Өзбек ханымен, Алтын Орда ханымен тікелей байланысты.
Өзбек хан кезінде көптеген түркі-моңғол халықтары өзбектер деп атала бастағаны белгілі. Алтын Орда ыдырағаннан кейін Әбілқайырхан өзбек хандығын екінші рет құрды, оған ноғай рулары кірді. Осы уақытта 92 ұрпақтан тұратын өзбек ұлты құрылды. Мақалада өзбек және ноғай халықтарының этникалық ерекшеліктері ұсынылған және тайпалардың салыстырмалы талдауы келтірілген (урук).
Олардың жалпы белгілері мен айырмашылықтары көрсетілген. Ноғай тілі мен өзбек тілінің қыпшақ диалектісінің фонетикалық айырмашылықтары ұсынылып, лексикадағы ұқсастықтар анықталып, маңызды ғылыми тұжырымдар жасалды.